opiatyW soku niedojrzałych owoców różnych gatunków maku oraz w słomie makowej występuje wiele alkaloidów zwanych opiatami lub alkaloidami opium. Opium (od greckiego słowa sok roślinny) nazywane jest wysuszone mleczko, wyciekające z naciętych niedojrzałych makówek. Ma postać zastygłej żywicy, jest gęstą, lepką, brązową substancją.
Ciepły klimat sprzyja wytwarzaniu alkaloidów makowych, dlatego w krajach południowej Europy i Azji, wydzielany z makówek sok jest bardziej obfity, a alkaloidy występują w większym stężeniu niż w krajach klimatu umiarkowanego.
Opium używane było od tysięcy lat, zwłaszcza w krajach bliskiego i dalekiego wschodu. Rozpowszechniło się głównie wśród narodów islamskich, gdzie Koran zakazywał używania alkoholu, nie obejmował natomiast używania opiatów. Do początku XIX w. handlarze arabscy rozpowszechnili stosowanie opium w Indiach i Chinach. Do tej pory istnieje tam zwyczaj palenia opium w specjalnej fajce i wdychania oparów zawierających morfinę. W Turcji i Iranie opium zażywano doustnie, a w Europie ceniono sobie alkoholowe nalewki (zawartość morfiny do 1%), które dostępne były w aptekach.
W Europie w XVIII - XIX wieku medycyna zalecała opium nie tylko jako środek przeciwbólowy, przeciwkaszlowy i łagodzący uporczywe biegunki, ale również jako środek łagodzący stany lękowe. Picie i doustne przyjmowane opium uważane było za lecznicze, zaś palenie za nałóg. Pierwszy amerykański lek zawierający opium powstał w 1796 r. W XIX w. został uznany za "jeden z najwartościowszych specyfików". Stał się szczególnie popularny wśród kobiet, ponieważ używanie go mniej rzucało się w oczy, niż picie alkoholu.
Używanie pochodnych opium w XIX w. rozwinęło się i rozprzestrzeniło dzięki otrzymywaniu syntetycznych aktywnych składników opium. W 1805 w Niemczech otrzymano z suszonego opium substancję, którą nazwano (od greckiego boga snu - Morfeusza) - morfiną. Była ona 10-krotnie silniejsza niż opium. W latach 30-tych XIX w. otrzymano kolejne substancje - kodeinę, tebainę, papawerynę.
W 1898 r. 1898 firma Bayer rozpoczęła sprzedaż środka, który wtedy uznano za najlepszy w leczeniu uzależnienia od morfiny. Była to heroina (nazwa pochodzi od niemieckiego słowa oznaczającego „mocny”, „potężny”).
| 