Reklamy
Artykuł
Edyta Dragun
Grupowe formy pomocy psychologicznej dla ofiar przemocy
Badania wykazują, że wsparcie społeczne zmniejsza negatywne skutki traumatycznych wydarzeń. Skuteczność pomocy niesionej przez osoby z podobnymi problemami i przez profesjonalistów jest znacznie większa niż pomoc osób z najbliższego otoczenia.
Pierwsze grupy wsparcia dla kobiet - ofiar przemocy, powstały przy schroniskach dla bitych kobiet. Ich głównym celem była pomoc w dokonywaniu zmian w życiu poszkodowanych, radzenie sobie z lękiem przed agresorem, szukanie pracy, mieszkania. Z czasem stwierdzono, że uczestnictwo w grupie wsparcia niesie ze sobą znacznie głębsze zmiany, przywraca poczucie bezpieczeństwa, pomaga odbudowywać zaburzone relacje z otoczeniem, pozwala przezwyciężyć izolację (Badura-Madej, Dobrzyńska-Mesterhazy, 2000).
Grupa pomaga nie tylko wyjść z izolacji, wzmacnia również szacunek kobiety do siebie samej, oswobadza z poczucia winy, poszerza wiedzę o procedurach prawnych, możliwościach uzyskania pomocy socjalnej, medycznej i psychologicznej (Lipowska-Teutsch, 1998).
Ważną rolę odgrywają także doświadczenia własne uczestniczek, którymi dzielą się podczas spotkań, wspólne docenianie sukcesów, wzajemne przeżywanie i wspieranie w sytuacjach kryzysowych. Grupy są również miejscem, w którym powstają zalążki nowych przyjaźni. Oprócz pozytywnych aspektów funkcjonowania grupy, mogą również pojawić się trudności, które opóźniają a nieraz uniemożliwiają proces zdrowienia. Do negatywnych czynników należy powtarzanie wyprowadzonych spraw kosztem czasu, który mógłby być poświęcony innym osobom, a także trudności w utrzymaniu poufności. Niebezpieczeństwo stanowi również możliwość odtwarzania traumatycznych wydarzeń, ponowne wchodzenie w rolę sprawcy, ofiary, świadka, ratownika. Nad prawidłowym, nieurazowym przebiegiem spotkania czuwa prowadzący - profesjonalista, który aktywnie monitoruje całość procesu grupowego (Badura-Madej, Dobrzyńska-Mesterhazy, 2000).
Grupowa pomoc dla kobiet - ofiar przemocy, realizowana jest w kilku wersjach. Klasyczna grupa samopomocowa opiera się na zasadach "dwunastu kroków" Anonimowych Alkoholików. Pospiszyl (1994) przedstawia program "Dwanaście kroków do uwolnienia się", gdzie pierwszym krokiem jest uznanie przez kobiety faktu, że są ofiarami przemocy, potrzebują wsparcia i pomocy ze strony innych. Przy realizacji tego zadania ustala się możliwości działania, takie jak ujawnienie bliskim prawdy o krzywdzącym związku czy przeznaczenie wolnego czasu na pomaganie sobie. Innym rodzajem grupy wsparcia jest grupa o charakterze psychoedukacyjnym i psychoterapeutycznym, skoncentrowana na radzeniu sobie ze stresem, negatywnymi emocjami i uczeniu się przyjmowania wsparcia innych (Badura-Madej, Dobrzyńska-Mesterhazy, 2000).
Grupa wsparcia nie może przekroczyć więcej niż 20 osób. Zajęcia powinny prowadzić dwie osoby, tak, aby przeciwdziałać zaangażowaniu emocjonalnemu osoby prowadzącej i zapewnić ciągłość spotkań. Istotne jest też, by spotkania odbywały się regularnie. Program zajęć powinien uwzględniać aktualne potrzeby uczestników.
Ogólne cele i normy funkcjonowania (należy wracać do nich zawsze, gdy dochodzą nowe osoby) grupa ustala na pierwszym spotkaniu. Bardzo duże znaczenie w realizowaniu programu grupy ma oparcie jej prac na zasadzie szczerości i otwartości, przy zachowaniu prawa do ochrony prywatności. Każdy z uczestników powinien mieć prawo do swobodnego wypowiedzenia się, bez wzajemnego krytykowania i kwestionowania prawdziwości opisywanych wydarzeń. Wszyscy uczestnicy maja takie same prawa, nie ma hierarchii związanej z wykształceniem, doświadczeniem czy pozycją społeczną. Każda osoba ma prawo do prezentowania własnego systemu wartości, ucząc się tym samym akceptacji dla odmiennych ocen i poglądów (Lipowska-Teutsch, 1998).
Osoby doświadczające przemocy, żyją w stanie ciągłego zagrożenia, przeżywają lęk, chaos, rozproszenie. Zredukowaniu tych emocji służą ćwiczenia relaksujące i wizualizacje. Przychodząc na spotkanie ofiary przemocy mają trudności w koncentracji na "tu i teraz" jak również na własnej osobie.
Ważnym elementem spotkań jest próba oddziaływania na własne samopoczucie poprzez zmianę sposobu reagowania i zmianę własnych postaw. Rozwijanie umiejętności odbywa się poprzez udział np. w treningu asertywności czy treningu tożsamości płciowej. Tematami często powracającymi na spotkaniach są stereotypy dotyczące stosowania przemocy wobec kobiet. (Lipowska-Teutsch, 1998).
Grupy wsparcia stanowią ważny czynnik w przywracaniu ofiarom przemocy wiary we własne siły, pozwalają im odbudować poczucie własnej wartości. Uświadamiają kobietom, iż mają prawo do szacunku, wolności i godności osobistej, i że przede wszystkim, to one same poprzez własne działania są w stanie zmienić swoje życie.
Ten artykuł nie ma jeszcze żadnych komentarzy. Skomentuj artykuł
Pierwsze grupy wsparcia dla kobiet - ofiar przemocy, powstały przy schroniskach dla bitych kobiet. Ich głównym celem była pomoc w dokonywaniu zmian w życiu poszkodowanych, radzenie sobie z lękiem przed agresorem, szukanie pracy, mieszkania. Z czasem stwierdzono, że uczestnictwo w grupie wsparcia niesie ze sobą znacznie głębsze zmiany, przywraca poczucie bezpieczeństwa, pomaga odbudowywać zaburzone relacje z otoczeniem, pozwala przezwyciężyć izolację (Badura-Madej, Dobrzyńska-Mesterhazy, 2000).
Grupa pomaga nie tylko wyjść z izolacji, wzmacnia również szacunek kobiety do siebie samej, oswobadza z poczucia winy, poszerza wiedzę o procedurach prawnych, możliwościach uzyskania pomocy socjalnej, medycznej i psychologicznej (Lipowska-Teutsch, 1998).
Ważną rolę odgrywają także doświadczenia własne uczestniczek, którymi dzielą się podczas spotkań, wspólne docenianie sukcesów, wzajemne przeżywanie i wspieranie w sytuacjach kryzysowych. Grupy są również miejscem, w którym powstają zalążki nowych przyjaźni. Oprócz pozytywnych aspektów funkcjonowania grupy, mogą również pojawić się trudności, które opóźniają a nieraz uniemożliwiają proces zdrowienia. Do negatywnych czynników należy powtarzanie wyprowadzonych spraw kosztem czasu, który mógłby być poświęcony innym osobom, a także trudności w utrzymaniu poufności. Niebezpieczeństwo stanowi również możliwość odtwarzania traumatycznych wydarzeń, ponowne wchodzenie w rolę sprawcy, ofiary, świadka, ratownika. Nad prawidłowym, nieurazowym przebiegiem spotkania czuwa prowadzący - profesjonalista, który aktywnie monitoruje całość procesu grupowego (Badura-Madej, Dobrzyńska-Mesterhazy, 2000).
Grupowa pomoc dla kobiet - ofiar przemocy, realizowana jest w kilku wersjach. Klasyczna grupa samopomocowa opiera się na zasadach "dwunastu kroków" Anonimowych Alkoholików. Pospiszyl (1994) przedstawia program "Dwanaście kroków do uwolnienia się", gdzie pierwszym krokiem jest uznanie przez kobiety faktu, że są ofiarami przemocy, potrzebują wsparcia i pomocy ze strony innych. Przy realizacji tego zadania ustala się możliwości działania, takie jak ujawnienie bliskim prawdy o krzywdzącym związku czy przeznaczenie wolnego czasu na pomaganie sobie. Innym rodzajem grupy wsparcia jest grupa o charakterze psychoedukacyjnym i psychoterapeutycznym, skoncentrowana na radzeniu sobie ze stresem, negatywnymi emocjami i uczeniu się przyjmowania wsparcia innych (Badura-Madej, Dobrzyńska-Mesterhazy, 2000).
Grupa wsparcia nie może przekroczyć więcej niż 20 osób. Zajęcia powinny prowadzić dwie osoby, tak, aby przeciwdziałać zaangażowaniu emocjonalnemu osoby prowadzącej i zapewnić ciągłość spotkań. Istotne jest też, by spotkania odbywały się regularnie. Program zajęć powinien uwzględniać aktualne potrzeby uczestników.
Ogólne cele i normy funkcjonowania (należy wracać do nich zawsze, gdy dochodzą nowe osoby) grupa ustala na pierwszym spotkaniu. Bardzo duże znaczenie w realizowaniu programu grupy ma oparcie jej prac na zasadzie szczerości i otwartości, przy zachowaniu prawa do ochrony prywatności. Każdy z uczestników powinien mieć prawo do swobodnego wypowiedzenia się, bez wzajemnego krytykowania i kwestionowania prawdziwości opisywanych wydarzeń. Wszyscy uczestnicy maja takie same prawa, nie ma hierarchii związanej z wykształceniem, doświadczeniem czy pozycją społeczną. Każda osoba ma prawo do prezentowania własnego systemu wartości, ucząc się tym samym akceptacji dla odmiennych ocen i poglądów (Lipowska-Teutsch, 1998).
Osoby doświadczające przemocy, żyją w stanie ciągłego zagrożenia, przeżywają lęk, chaos, rozproszenie. Zredukowaniu tych emocji służą ćwiczenia relaksujące i wizualizacje. Przychodząc na spotkanie ofiary przemocy mają trudności w koncentracji na "tu i teraz" jak również na własnej osobie.
Ważnym elementem spotkań jest próba oddziaływania na własne samopoczucie poprzez zmianę sposobu reagowania i zmianę własnych postaw. Rozwijanie umiejętności odbywa się poprzez udział np. w treningu asertywności czy treningu tożsamości płciowej. Tematami często powracającymi na spotkaniach są stereotypy dotyczące stosowania przemocy wobec kobiet. (Lipowska-Teutsch, 1998).
Grupy wsparcia stanowią ważny czynnik w przywracaniu ofiarom przemocy wiary we własne siły, pozwalają im odbudować poczucie własnej wartości. Uświadamiają kobietom, iż mają prawo do szacunku, wolności i godności osobistej, i że przede wszystkim, to one same poprzez własne działania są w stanie zmienić swoje życie.
- Autorka jest specjalistką terapii uzależnień w procesie certyfikacji.
Opublikowano: 2009-12-05